SALEHAT.IR

پایگاه صالحات -

ربا از منظر قرآن کریم :

1- فَبِظُـلْم مِّنَ الَّذِينَ هَادُواْ حَرَّمْنَا عَلَيْهِمْ طَيِّبَـت أُحِلَّتْ لَهُمْ وَبِصَدِّهِمْ عَن سَبِيلِ اللَّهِ كَثِيرًا * وَأَخْذِهِمُ الرِّبَواْ وَقَدْ نُهُواْ عَنْهُ وَأَكْلِهِمْ أَمْوَ لَ النَّاسِ بِالْبَـطِـلِ وَأَعْتَدْنَا لِلْكَـفِرِينَ مِنْهُمْ عَذَابًا أَلِيمًا . نساء، آيه 160 ـ 161.

پس به سزاى ستمى كه از يهوديان سر زد و به سبب آن كه ]مردم را[ بسيار از راه خدا باز داشتند، چيزهاى پاكيزه اى را كه بر آنان حلال شده بود، حرام گردانيديم، و ]به سبب [ربا گرفتنشان ـ با آن كه از آن نهى شده بودند ـ و به ناروا مال مردم خوردنشان; و ما براى كافران آنان، عذابى دردناك آماده كرده ايم.

2- يَـأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ لاَ تَأْكُلُواْ الرِّبَواْ أَضْعَـفًا مُّضَـعَفَةً وَاتَّقُواْ اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ . آل عمران، آيه 130.

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، ربا را ]با سودِ [چندين برابر مخوريد; و از خدا پروا كنيد، باشد كه رستگار شويد.

3- الَّذِينَ يَأْكُلُونَ الرِّبَواْ لاَ يَقُومُونَ إِلاَّ كَمَا يَقُومُ الَّذِى يَتَخَبَّطُهُ الشَّيْطَـنُ مِنَ الْمَسِّ ذَ لِكَ بِأَنَّهُمْ قَالُواْ إِنَّمَا الْبَيْعُ مِثْلُ الرِّبَواْ وَأَحَلَّ اللَّهُ الْبَيْعَ وَحَرَّمَ الرِّبَواْ فَمَن جَآءَهُ مَوْعِظَةٌ مِّن رَّبِّهِ فَانتَهَى فَلَهُ و مَاسَلَفَ وَأَمْرُهُو إِلَى اللَّهِ وَمَنْ عَادَ فَأُوْلَـئِكَ أَصْحَـبُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَــلِدُونَ * يَمْحَقُ اللَّهُ الرِّبَواْ وَيُرْبِى الصَّدَقَـتِ وَاللَّهُ لاَ يُحِبُّ كُلَّ كَفَّار أَثِيم * إِنَّ الَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ الصَّــلِحَـتِ وَأَقَامُواْ الصَّلَوةَ وَءَاتَوُاْ الزَّكَوةَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ وَلاَ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلاَ هُمْ يَحْزَنُونَ * يَـأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ اتَّقُواْ اللَّهَ وَذَرُواْ مَا بَقِىَ مِنَ الرِّبَواْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ * فَإِن لَّمْ تَفْعَلُواْ فَأْذَنُواْ بِحَرْب مِّنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ وَإِن تُبْتُمْ فَلَكُمْ رُءُوسُ أَمْوَ لِكُمْ لاَ تَظْـلِمُونَ وَلاَ تُظْـلَمُونَ.بقره، آيه 275 ـ 279.

كسانى كه ربا مى خورند، ]از گور[ بر نمى خيزند، مگر مانند برخاستن كسى كه شيطان بر اثر تماس، آشفتهْ سرش كرده است. اين، بدان سبب است كه آنان گفتند: «دادوستد، صرفاً مانند رباست»، حال آن كه خدا، دادوستد را حلال، و ربا را حرام گردانيده است. پس هر كس، اندرزى از جانب پروردگارش بدو رسيد و ]از رباخوارى [باز ايستاد، آنچه گذشته، از آنِ اوست و كارش به خدا واگذار مى شود، و كسانى كه ]به رباخوارى [باز گردند، آنان، اهل آتش اند و در آن، ماندگار خواهند بود.

خدا از ]بركت[ ربا مى كاهد و بر صدقات مى افزايد، و خداوند، هيچ ناسپاسِ گنهكارى را دوست نمى دارد. كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده و نماز برپا داشته و زكات داده اند، پاداش آنان، نزد پروردگارشان براى آنان خواهد بود، و نه بيمى بر آنان است و نه اندوهگين مى شوند. اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از خدا پروا كنيد; واگر مؤمنيد، آنچه از ربا باقى مانده است، واگذاريد و اگر چنين ]نكرديد[، به جنگ با خدا و فرستاده وى برخاسته ايد، و اگر توبه كنيد، سرمايه هاى شما از خودتان است. نه ستم مى كنيد و نه ستم مى بينيد.

‌4- وَما اتَيْتُمْ مِنْ رِباً لِيَرْبُوا في اَموالِ النّاسِ فَلايَرْبُوا عِنْدَالله... آيه 39 سوه روم

و آن سوديکه شما به رسم ربا داديد که بر اموال مردم ربا خوار بيفزائيد نزد خدا هرگز نيفزايد.

5- يَمْحَقُ اللهُ الرّبوا و يُرْبي الصَدقاتِ وَاللهُ لا يُحِبُّ کُلَّ کَفّارِ اَثيم. آیه276 سوره بقره

خداوند بي برکت نموده ربا را، و نمو و زيادتي داده صدقات و نظير آنرا، خداوند دوست ندارد مردم سخت بي ايمان گنه پيشه را .

ربا در منظر احاديث اهل بیت علیهم السلام :

( وسائل الشيعة جلد 18 )

1- بلغ أبا عبدالله(علیه السلام) عن رجل أنَّه كان يأكل الربا و يسميه اللباء، فقال: لئن أمكننى الله منه لأضربن عنقه.

به امام صادق(علیه السلام) خبر رسيد كه مردى رباخوارى مى كند و آن را «آغوز» مى نامد. فرمود: «اگر خداوند، او را در اختيارم بگذارد، گردنش را خواهم زد».

2- پيامبر(صلی الله علیه و آله) در سفارشى به على(عليه السلام)مى فرمايد: يا على! الرّبا سبعون جزأً فأيسرها مثل أن ينكح الرجل أُمه فى بيت الله الحرام.

اى على! ربا، هفتاد كيفر دارد كه آسان ترين آن، مانند آن است كه مرد با مادرش در خانه خدا زنا كند.

3- پيامبر خدا (صلی الله علیه و آله)فرمود: شرّ المكاسب، كسب الرّبا.

بدترين دادوستدها، دادوستد آميخته به رباست.

4- امام صادق(علیه السلام) مى فرمايد: درهم ربا أشدّ عند الله من ثلاثين زنيّة كلّها بذات محرم مثل عمة و خالة.

يك درهم ربا، نزد خداوند، بدتر از سى مرتبه زنا با محارم، مانند عمّه و خاله است.

5- امام صادق(علیه السلام) فرموده است: درهم ربا أعظم عند الله من سبعين زنيّة كلّها بذات محرم فى بيت الله الحرام.

يك درهم ربا، از هفتاد مرتبه زنا با محارم در خانه خدا بدتر است.

6- امام صادق(علیه السلام) فرمود: إذا أراد الله بقوم هلاكاً ظهر فيهم الربا.

هرگاه خداوند، نابودى گروهى را اراده كند، رباخوارى در ميان آنان آشكار مى شود.

7- پيامبر خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود:

ومَنْ أكل الرّبا ملأ الله بطنه من نار جهنّم بقدر ما أكل، وإن اكتسب ]منه [مالا لم يقبل الله منه شيئاً من عمله ولم يزل فى لعنة الله والملائكة ما كان عنه قيراط.

هر كس ربا بخورد، خداوند، شكمش را از آتش جهنّم به اندازه ربايى كه خورده است پُر مى سازد، و اگر از راه ربا درآمدى به دست آورد، خداوند، عملش را نمى پذيرد و تا زمانى كه اندكى از مال ربا نزد او باشد، همواره در نفرين خدا و فرشتگان الهى خواهد بود.

8- رسول خدا (صلی الله علیه و آله) به حضرت علي علیه السلام فرمودند:

-يا علي زماني بر اين مردم مي‌آيد که هيچکس از شر ربا در امان نمي‌ماند و اگر هم ربا خوار نباشد قوائي از ربا دامنگير او خواهد شد. به خدا قسم، ربا در بين اين امت مخفي تر و پنهان‌تر است از جاي رد پاي مورچه در صفا و مروه. بدترين رباها مسخره کردن و کوچک شمردن آبروي مؤمنان است. کسي که ربا را حلال بداند و آنرا بگيرد کافر است و قتلش واجب.

مستدرک جلد 2 صفحه 479

9- پيامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) در حديث 1050 نهج الفصاحه مي‌فرمايند: اَلْآخِذُ وَالْمُعْطي سَواءٌ فِي الّربا.

آنکه ربا مي‌دهد و آنکه مي‌گيرد در گناه برابرند.

10- پيامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمودند: هر مسلماني مالي را يکبار قرض دهد، مانند اينست که آن مال را دوبار صدقه داده باشد. و باز فرمودند: کسي که به بدهکارش مهلت يا فرصت دهد يا از او صرفنظر کند در سايه رحمت پروردگار قرار خواهد داشت.

11- پيامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) در حديث 2608 نهج الفصاحه مي‌فرمايند: ما اَحَدٌ اَکْثَرَ مِنَ الرّبا اِلّا کانَ عاقِبَةِ اَمْرِه اِلي قِلَّةِ.

هر که ربا فراوان خورد سرانجام او به فقر انجامد. بدان که ربا حرام است و از گناهان کبيره است و از گناهاني است که خداوند براي رباخوار وعده جهنم داده است و ربا در لسان همه پيامبران و کتب آسماني حرام مي‌باشد.

12- امام باقر علیه السلام : «يُستتابُ آكل‏الرّبا، كما يُستتابُ من الشرك؛ ...

ربا خوار را چنان بايد توبه داد كه مشرك را توبه مى‏دهند».

13- رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمودند: زمانيکه مرا به آسمانها بردند عده‌اي را ديدم که مي‌خواهند از زمين بلند شوند نمي‌توانند، به طوري شکمشان بزرگ شده بود که قادر به نشستن و برخاستن نبودند، به جبرئيل گفتم: اينها چه کساني هستند جبرئيل عرض کرد:‌اينها ربا خوارانند.

14- در کتاب نهج البلاغه خطبه 156 حضرت علي علیه السلام مي فرمايند :

رسول خدا (صلی الله علیه و آله) به من فرمودند: اي علي اين مردم پس از من بوسيله ثروتشان مورد آزمايش قرار مي‌گيرند. 1- ديندار بودن خود را منتي بر خدا قرار مي‌دهند و با اينحال انتظار رحمت الهي را دارند. 2- از قدرت و خشم الهي خود را در امان مي‌بينند. 3- حرام او را با شبهات دروغين و هوسهاي غافلانه حلال مي‌شمارند. 4- شراب را « نبيذ» مي‌آشامند. 5- رشوه را به نام هديه مي‌گيرند. 6- ربا را به نام معامله حلال مي‌دانند.

15- امير مؤمنان على علیه السلاممى‏فرمايد: لعن رسول الله (صلی الله علیه و آله) الربا و آكله و بايعه و مشتريه و كاتبه و شاهديه ؛

لعن فرمودند رسول خدا (ص) : ربا و خورنده ربا و فروشنده ربا و مشتري ربا، و نويسنده ربا و دو شاهد آنها را.

پيامبر گرامى اسلام (صلی الله علیه و آله) در اين روايت «ربا» و پنج طايفه را - كه در ارتباط با ربا هستند - لعنت كرده است:

1- كسى كه ميهمان ربا خوار مى‏شود و از غذايى كه از پول ربا تهيّه شده است با علم و آگاهى استفاده مى‏كند.

2- ربا خوار 3- ربادهنده‏ 4- كسى كه ربا را محاسبه مى‏كند 5- شهود قرارداد ربا.

16- قال على (علیه السلام): «خمسة اشياء تقع بخمسة اشياء ولا بد لتلك الخمسة من النار: من اتجر بغير علم فلا بدله من اكل الربا، ولابد لا كل الربا من النار؛

حضرت على (علیه السلام) فرمودند: پنج چيزعلت پنج چيز است و سرانجام اينها جهنّم است: 1- تجارت و كسب بدون آگاهى از احكام فقهى آن سبب ربا خوارى و منتهى به آن مى‏شود و ربا خوار حتماً در دوزخ خواهد بود»